Groei financieel vermogen mede door afname hypotheekschuld

Wat je als persoon of huishouden kunt sparen hangt af van je inkomen en je bestedingen, maar ook van je schuldenpositie. In 2023 nam het bruto beschikbaar inkomen per inwoner toe met 7,1%. Gemiddeld komt dit neer op meer dan 29.000 euro per persoon. Tegelijkertijd consumeerden we per inwoner ook 6,6% meer, goed voor ruim 26.000 euro — vooral door hogere prijzen, want in volume kochten we minder. Toch bleef er dus geld over voor vrije besparingen, die groeiden met maar liefst 11,1%. Er werd vorig jaar 14,5 procent van het beschikbaar inkomen ‘gespaard’, meer dan het gemiddelde van 13,6 procent sinds 1995.

Vrije besparingen

Vrije besparingen zijn dat deel van het bruto beschikbaar inkomen dat huishoudens (en non-profit­instellingen) niet uitgeven aan consumptie, maar vrij kunnen besteden. Pensioenpremies vallen hier niet onder. Voor Nederland als geheel steeg het totaal aan vrije besparingen naar 52 miljard euro, een toename van 5,6 miljard euro ten opzichte van 2022. De piek hiervan lag de afgelopen jaren overigens in 2020, tijdens de corona­pandemie. Toen konden mensen minder geld uitgeven vanwege de lockdowns, terwijl de inkomens wel op peil bleven dankzij overheidssteun. Dit leidde toen tot een recordbedrag aan vrije besparingen van 72 miljard euro.

Aangescherpte regels maken aflossingsvrije hypotheken minder aantrekkelijkCBS publicatie “Bruto nationaal inkomen groeit met 8,1 procent in 2023”

Groei financieel vermogen

Huishoudens kunnen besparingen op verschillende manieren gebruiken. Ze kunnen bijvoorbeeld geld op de spaarrekening zetten, aandelen kopen of schulden aflossen, en zo hun financieel vermogen versterken. Ze kunnen echter de besparingen ook gebruiken voor investeringen in niet-financieel bezit en op die manier het niet-financieel vermogen vergroten. Bij huishoudens gaat het bij het niet-financieel vermogen vooral om investeringen in (nieuwbouw)woningen. De investeringen in niet-financieel bezit waren vorig jaar 1,9 miljard euro hoger dan in 2022, ofwel een derde van de groei van 5,6 miljard.

Minder schulden

De rest van de groei kwam niet door extra investeringen in aandelen of stortingen op de spaarrekening, want dat totaal daalde juist. Maar meer nog nam het totaal aan schulden af. Wat betreft hypotheek­schulden werden er in 2023 per saldo minder nieuwe schulden aangegaan dan in het voorgaande jaar. Het verschil tussen nieuwe hypotheken en aflossingen was ruim 11 miljard euro lager dan in 2022. Het saldo van de overige schulden (nieuwe en aflossingen) daalde bovendien met bijna 17 miljard euro.

Extra aflossen op de hypotheek?

Als percentage van het bruto binnenlands product (bbp) nam de netto hypotheekschuld ook af, van 84,2% in 2022 naar 80,0% in 2023. Dit is het laagste niveau sinds 2001. Dit komt mede door aangescherpte hypotheekregels die aflossingsvrije hypotheken minder aantrekkelijk hebben gemaakt. Voor individuele huizen­bezitters kan daarom het gunstiger zijn of worden om hun extra vrije spaarruimte te gebruiken voor een (extra) aflossing op de hypotheek.

Mogelijk vraag je je af of (extra) aflossen voor jou verstandig is en hoe dit jou op de lange termijn mijn financiële zekerheid geeft. Je hypotheekadviseur kan je daar prima over informeren — zo’n beslissing neem je tenslotte het beste in overleg met een onafhankelijk specialist. Wie weet zijn er voor jouw situatie alternatieven die gunstiger uitpakken.