Kosten begrafenis lopen sterk uiteen – daarom soms toch maar crematie

Er is één ding zeker in het leven… Aan het einde ervan is een passend afscheid een hele troost. Er is meer aandacht voor de invulling van de uitvaartdienst, maar de kernvraag blijft: begraven of cremeren? Nabestaanden volgen graag de wens van de overledene, ook wat betreft de begraafplaats. Alleen blijken die kosten soms zo hoog dat in 1 op de 10 keer toch maar wordt besloten voor crematie. De verschillen lopen dan ook fors uiteen: in 2023 van € 827 tot € 8.205 per graf.

Uitvaartverzorger Monuta ontwikkelde een online tool die per locatie inzicht geeft in de graf- en crematiekosten. Kanttekening daarbij is dat goed vergelijken lastig is: de termijnen en grootte van een graf variëren tussen de gemeentelijke begraafplaatsen. Gemiddeld bedroegen de grafkosten in 2022 ruim € 3.200. Inbegrepen zijn het grafrecht, de begraafkosten, algemeen onderhoud en inschrijfkosten. Een grafsteen of -monument is voor eigen rekening. En voor het onderhoud rekent men al snel € 1.500 extra. Dat is ongeveer gelijk aan de totale kosten van een crematie, zonder extra’s.

Gemeenten dekken gaten met grafkosten…

Van een eeuwige rustplaats is in principe geen sprake meer. De termijnen lopen uiteen van 10 jaar voor een algemeen graf tot 20 of 30 jaar voor een persoonlijk graf. En de tarieven variëren dus ook sterk. De ene plek is natuurlijk ‘monumentaler’ dan de andere en ook schaarste kan een rol spelen. Voor bouwgrond betaal je in Zuid-Holland immers ook meer dan in Limburg — waar het ter aarde bestellen gemiddeld ook het duurst of voordeligst is. Toch verklaart dat niet een verschil van bijna een factor tien. Het lijkt er op dat sommige gemeenten hun begroting mede proberen rond te krijgen via de grafkosten.

De duurste begraafplaats kost tien maal zo veel als de voordeligste
___Graf- en crematiekostenonderzoek Monuta

Vaker gecremeerd

De keuze voor cremeren wordt niet alleen financieel ingegeven, hoewel dat argument bij één op de tien overledenen speelt. Dat is extra verdrietig, want voldoen aan iemands laatste wil helpt bij het rouwproces. Er is ook sprake van een wijziging in cultuur en tijdsgeest. Volgens dr Martin Hoondert van de Universiteit van Tilburg weten maar weinig mensen dat cremeren pas sinds 1955 officieel is toegestaan in Nederland. “Begin jaren ’60 koos 4% voor crematie. De meer open blik en vrije invulling van rituelen rondom crematies nam pas in de jaren ’80 een vlucht”, aldus de hoofddocent ‘Muziek, Religie & Ritueel’. Hij ziet dat er inmiddels een mix ontstaat tussen cremeren en begraven: “Je kunt de as uitstrooien op een strooiveld, de urn bijzetten in een columbarium of de urn begraven op een natuurbegraafplaats.”

Kosten cremeren Tegenwoordig kiest ruim tweederde voor cremeren. De gemiddelde kosten variëren per provincie nog geen 10% rond het nationaal gemiddelde van € 1.575 (vorig jaar nog € 1.415). Op lokaal niveau loopt dat verder uiteen, zie de locator onderaan. Het gaat hier om alleen cremeren plus een half uur gebruik van de aula.

Uitvaart persoonlijker, en duurder

Kaarten, een rouwauto met volgauto’s, een bijzondere locatie, extra’s tijdens de dienst, een mooie steen, de urn begraven of met de as een sieraad maken. Er kan tegen­woordig veel, maar het kost wat. Gemiddeld komt een begrafenis op € 7.000,- tot € 10.000,- en kost een crematie zo’n € 5.000,-.

Wensen verzekerd?

Nibud onderzocht in 2017 hoe wij daarvoor verzekerd zijn. Ruim twee derde van de Nederlanders had toen een uitvaartverzekering. In bijna de helft van de gevallen bleek die niet voldoende voor de kosten van een complete uitvaart. Een derde van de ondervraagden wist helemaal niet welk bedrag door de uitvaartverzekering wordt gedekt. Hoe zit dat binnen jullie familie? Praten over de dood en de gevolgen is geen feest, maar beter ga je er het gesprek toch binnenkort eens over aan, als niet alles duidelijk is. Wat zijn de wensen, wat de kosten, en hoe is daar dekking voor? Past de verzekering nog, of wil je er een afsluiten? Je financieel adviseur kan je daarbij helpen.

Kosten in kaart De ‘locator’ van Monuta werkt eenvoudig: vul de plaats, postcode of het adres in van waar je wilt worden begraven of gecremeerd. En klik op de kaart op de icoontjes in de buurt voor een indicatie van de kosten van een graf of crematie. De i-tjes geven meer info, bijvoorbeeld over de termijn van een graf en de bijkomende kosten. Naar de locator ⎆ Naast Monuta zijn DELA en Ardanta de grootste van in totaal twaalf uitvaartverzekeraars in Nederland.