Al sinds 2003 geldt er een rookmelder­­­verplichting voor nieuwbouw­­­huizen. Per 1 juli 2022 moet er ook in bestaande woningen op elke woonetage een rookmelder hangen. Een goede werking ervan redt levens. Waar let je op, hoe voorkom je brand en wat verandert er voor de verzekering?

Terwijl het aantal meldingen van brandschade al enkele jaren daalde, nam dat in het eerste corona-jaar 2020 juist toe. Misschien omdat er meer thuis werd gewerkt. Maar liefst 66.657 meldingen van brand veroorzaakten in totaal 225 miljoen euro schade. Dat komt neer op bijna € 3.500,- per situatie, aldus de Risicomonitor Woningbranden. Helaas waren er ook meer dodelijke slachtoffers te betreuren dan in 2019. Over 2021 zijn nog geen jaarcijfers bekend.

Nu ook in bestaande woningen

Voorkomen is altijd beter, maar een duidelijk alarm bij brand is zeker ook belangrijk. We worden namelijk niet wakker bij brand. Als je slaapt, ruik je niets en brand maakt weinig geluid. Van de koolmonoxide die vrijkomt raak je bewusteloos en zul je uiteindelijk overlijden. Ronduit alarmerend is dat een kwart van de woningen vorig jaar nog geen rookmelder had. En dat waar ze hangen een derde niet goed functioneert.

Wacht niet tot die datum, maar hang ze nu op. Rookmelders redden écht levens.
___Brandweer Nederland

Om consumenten wakker te schudden startte de Brandweer Nederland vorig jaar juli de campagne ‘Rookmelders redden levens’. Deze loopt vooruit op de wettelijke verplichting die nu per 1 juli van kracht wordt: er moet een rookmelder komen op elke etage van je woning (of bedrijf) waar een verblijfsruimte is.

Risico neemt toe

Maar waarom afwachten? Brand in de woning is flink schrikken en schade aan je spullen vervelend, zelfs als deze wordt vergoed. Maar het kan erger en het risico neemt toe. Volgens de Nederlandse Brandwonden Stichting zorgen modern meubilair en een groeiend aantal oplaadbare apparaten voor heviger en gevaarlijker branden dan vroeger. Daarom zetten zij in op het voorkomen van brand én op vroege ontdekking ervan. Een alarm van een rookmelder is daarbij cruciaal.

De Rookmeldwijzer Dit praktische hulpmiddel geeft je een passend advies voor jouw woonsituatie. Je doorloopt eenvoudig je verdiepingen, slaapkamers, keuken en overige ruimtes. Bij de geboden oplossingen heb je keuze tussen een voldoende, beter, of het beste pakket. Word ook rookmelderwijzer

Tips over rookmelders

Sinds enkele maanden is er ook een speciale campagnesite van Brandweer Nederland en de Nederlandse Brandwonden Stichting: Rookmelders.nl. Je vindt hier tal van praktische tips om je woning brandveiliger te maken. En o.a. uitgebreider antwoord op vragen als:

• Wat is een goede rookmelder?
  Geadviseerd wordt een rookmelder aan te schaffen met een tienjarige batterij en zelfde levensduur. Dat geeft meer zekerheid en is per saldo ook voordeliger. Vervanging na 10 jaar is noodzakelijk omdat de detectiecellen daarna niet meer goed werken.
• Waar plaats ik mijn rookmelder?
  Altijd aan het plafond, met schroeven, magneten of dubbelzijdig tape en minimaal 50 cm van de wand. Eén per etage is verplicht, maar geadviseerd wordt zowel je vluchtroute als de slaapkamers van een alarm te voorzien. Houd ook afstand tot een lamp, want die trekt stof aan.
• Hoe onderhoud ik mijn rookmelder?
  Let op: doe dit elke maand! Het is zo gebeurd en voorkomt dat je ’s nachts wakker schrikt van een vals alarm (omdat vuil aan de binnen- en buitenzijde dat kunnen triggeren). Test direct of je hem overal in huis kunt horen.
• Wat voor type rookmelders zijn er?
  Er zijn er diverse, ook die onderling kunnen koppelen — handig in een grote woning. Voor slechthorenden zijn er draadloze oplossingen via een trilplaat onder het kussen of iets alarmeert via felle lichtflitsen.

Brandveiliger wonen

Het apparaat dat thuis het vaakst brand veroorzaakt is de wasdroger. Hoewel soms voorzien van een timer-knop voor uitgesteld drogen, wordt toch aangeraden de droger alleen te gebruiken als je wakker bent en om na elke cyclus het stoffilter te reinigen. Vermijd thuis en elders ook een wirwar van elektriciteits­­­snoeren, en rol een kabelhaspel altijd helemaal af om oververhitting te voorkomen. En blijf natuurlijk alert op kaarsen en de open haard.

Slachtoffers vaak niet zelfredzaam

In 2020 telde de Brandweeracademie 31 fatale woningbranden, tien meer dan in 2019. Daarbij kwamen 32 mensen om het leven. Wat de brand veroorzaakte is niet altijd bekend. Wel spelen technische problemen met (huishoudelijke) apparatuur vaker een rol dan menselijk handelen — zoals roken, het branden van kaarsen of spelen met vuur. Veelal ontbrak een rookmelder. De helft van de slachtoffers is boven de 65, en bijna negen op de tien bleek niet zelfredzaam. Voor hen is voorkomen dus zeker beter dan een alarm. Wie ouderen binnenkort helpt met het plaatsen van een rookmelder doet er dus goed aan te controleren of de gas- en elektrische installaties en apparaten nog in orde zijn. Ga ook meteen het gesprek aan over brandveilig gedrag.

Voorkomen is beter dan blussen Met eenvoudige maatregelen én door goed op te letten, kun je de kans op brand verkleinen of voorkomen. Benut en bespreek deze veiligheidstips.

En de verzekering?

Controle op de wettelijke aanwezigheid — laat staan de juiste werking — van rookmelders is voor gemeentes natuurlijk moeilijk. Maar je moet ze ook niet ophangen voor de minister of de verzekeraar… het gaat vooral om je eigen veiligheid en van hen die jou lief zijn.

De vroeger aparte verzekeringen tegen brand, glas en inbraak vallen tegenwoordig allemaal onder het kopje woonverzekering. Naast de woonhuis- of opstal­­­verzekering is ook verzekering van de spullen in je woning gebruikelijk, de zogenaamde inboedel­­­verzekering. Voor woning en inboedel bestaan ook combinatie­­­verzekeringen. Je kunt kiezen voor een bescheiden dekking tot allrisk. De dekking en voorwaarden variëren per verzekeraar.

Zeker weten of jij goed gedekt bent? Vraag je verzekeringsexpert. Want wat voor rookmelders geldt, gaat ook op voor verzekeringen: met een regelmatige controle blijf je optimaal beschermd.

Een goede verzekering biedt dekking bij diverse oorzaken en tegen uiteenlopende kosten: brandschade, blusschade, rookschade, roetschade, smelt- en schroeischade, schade door ontploffing, blikseminslag, het doorbranden van apparatuur. En tegen gevolgschade. Een grote woningbrand veroorzaakt immers meer kosten dan alleen de schade door de vuurzee. Denk aan de kosten van het opruimen, het opslaan van je huisraad en eventueel tijdelijk een andere woonruimte. Wel kan er sprake zijn van een maximum en van uitsluitingen, bijvoorbeeld als de brand ontstaat door een illegale activiteit, zoals een wietplantage.

De wettelijke verplichting zal vooralsnog weinig of geen impact hebben op de dekking, of de premie. Alleen als de verplichting specifiek wordt vermeld in de bijzondere voorwaarden van de polis, kan het ontbreken van rookmelders de uitbetaling van een schadevergoeding beïnvloeden.