Echtscheiding is geen leuk onderwerp. Terwijl emoties de boventoon voeren moet er ook nog eens zakelijk van alles geregeld worden. Eén onderwerp verdient vooral aandacht in onze nieuwsbrieven: Wat gebeurt er met je hypotheek als je gaat scheiden? We geven je een overzicht.

Verdelen wat je samen had
De basis van iedere verdeling van gemeenschappelijke bezittingen is dat je de waardes van alle zaken optelt, daar alle schulden van aftrekt en vervolgens het restant in tweeën deelt, zodat beide partners financieel even veel over houden van wat je samen had. Zaken die bijvoorbeeld door een samenlevingscontract, huwelijkse voorwaarden of de wet van één van de partners waren, blijven natuurlijk van hem of haar.

“Wie blijft in de woning wonen? En werkt de bank daaraan mee?”

Gemeenschappelijke zaken als inboedel en een bankrekening zijn in de praktijk relatief gemakkelijk te verdelen. Dat ligt lastiger bij een groot bezit als een woning, met daaraan gekoppeld een vaak grote schuld, de hypotheek. Wie blijft daar wonen? En werkt de bank daaraan mee?

Eén van beiden blijft in de woning wonen
Als één van beiden in de woning blijft wonen, dan zal de bank de ander uit de hoofdelijkheid van de hypotheek moeten ontslaan. Anders gezegd: de bank moet ermee akkoord zijn dat de vertrekkende persoon niet meer aangesproken kan worden voor de hypotheek. De bank zal dan toetsen of de blijvende partner voldoende inkomen heeft om de lasten in zijn of haar eentje te kunnen betalen. Daaraan zitten allerlei haken en ogen.

“De bank zal dan de ander uit de hoofdelijkheid van de hypotheek moeten ontslaan.”

Nieuwe hypotheekaanvraag
Een bank zal de nieuwe situatie vrijwel altijd benaderen als een nieuwe hypotheekaanvraag. Daarbij wordt dan gekeken of het ene inkomen, waarvan de hypotheek nu betaald moet worden, voldoende is en wat de waarde van de woning op dat moment is. Is je woning in waarde gedaald, dan kan dat problemen opleveren. Dat geldt des te meer, omdat tot 2013 nog veel meer van de waarde van de woning geleend mocht worden (tot soms 130% van de waarde). Nu is dat nog maximaal 100%.

“Een bank zal de nieuwe situatie vrijwel altijd benaderen als een nieuwe hypotheekaanvraag.”

Bovendien zal de bank rekening houden met leennormen. Die zijn bedoeld om jou als consument te beschermen tegen een onbetaalbare lening. Tot 2013 had je nog de mogelijkheid om een volledig aflossingsvrije hypotheek af te sluiten, maar sinds 2013 kan dat niet meer. Je oude aflossingsvrije hypotheek mag sindsdien voor niet meer dan de helft van de waarde van je woning meegenomen worden naar een nieuwe hypotheek. Het meerdere of een nieuwe hypotheek zul je in 30 jaar lineair of annuïtair moeten aflossen als je recht op hypotheekrenteaftrek wilt houden. Daarom zal volgens de leennormen met hogere maandlasten rekening gehouden worden, terwijl je er dus alleen voor komt te staan. Dat kan ervoor zorgen dat je de hypotheek niet alleen over kunt nemen. Weliswaar mag er in geval van echtscheiding van de leennormen afgeweken worden, maar niet alle banken doen dat.

“In geval van echtscheiding mag van de leennormen afgeweken worden, maar niet alle banken doen dat.”

Hoger bedrag lenen?
Daarnaast speelt dat blijvende partner de vertrekkende partner uit moet kopen. Stel de waarde van de woning is 250.000 euro en de hypotheek bedraagt 200.000 euro. Alle andere zaken zijn verdeeld. Het saldo van huis en hypotheek is 50.000 euro, waardoor de vertrekkende partner recht heeft op 25.000 euro. Indien dat bedrag meegefinancierd zal moeten worden, kan het zijn dat de maandlasten te hoog worden.

“Doordat de blijvende partner de vertrekkende partner uit moet kopen, kan het zijn dat de maandlasten dan te hoog worden.”

Meer dan alleen een geldlening
Meestal is een hypotheek ook nog meer dan alleen een geleend geldbedrag. Er kan sprake zijn van een spaardeel of een beleggingsdepot. Wat is dat waard? Blijft dat bij de achterblijvende partner? Daar zul je ook je gedachten over moeten laten gaan. En vaak is er een levensverzekering aan de hypotheek gekoppeld. Ook die zal omgezet moeten worden.

“Meestal is een hypotheek ook nog meer dan alleen een geleend geldbedrag.”

Woning verkopen
Kan of wil geen van beide partners de woning overnemen, dan rest verkoop. Verkoop je met overwaarde, dan moet je als je binnen 3 jaar een nieuwe woning koopt jouw deel van de overwaarde gebruiken voor de nieuwe aankoop. Doe je dat niet, dan heb je over dat deel geen hypotheekrenteaftrek.

“Kan of wil geen van beide partners de woning overnemen, dan rest verkoop.”

Verkoop je met een restschuld, dan zal ieder zijn of haar deel daarvan overhouden. Had je een hypotheek met NHG afgesloten, dan kan in bepaalde gevallen NHG de restschuld voldoen.

Hypotheekrenteaftrek
Zo lang de woning nog niet verkocht is of nog niet aan één van beide partners is overgedragen, zijn beide partners eigenaar en dus ook verantwoordelijk voor de maandelijkse hypotheeklast. Omdat de afwikkeling vaak wel wat tijd kost bestaat fiscaal de scheidingsregeling. Die voorziet erin dat de vertrokken partner die nog wel de hypotheekrente betaalt, gedurende ten hoogste 2 jaar nog wel fiscale voordelen geniet. Gedurende maximaal die periode wordt de woning voor de Inkomstenbelasting toch als eigen woning behandeld.

“Omdat de afwikkeling vaak wel wat tijd kost bestaat fiscaal de scheidingsregeling.”

De vertrokken partner geeft over zijn of haar aandeel in de eigendom het eigenwoningforfait op en trekt de rente voor dat deel af. Zijn of haar aandeel in het eigenwoningforfait kan weer worden afgetrokken als betaalde alimentatie, terwijl de achterblijvende partner dat deel opgeeft als ontvangen alimentatie.

Betaalt de vertrokken partner ook de rente die de achterblijvende partner eigenlijk zou moeten betalen? Dan kan hij of zij ook dat deel als alimentatie aftrekken. De achterblijvende partner geeft dan ook dit deel op als ontvangen alimentatie, geeft het eigenwoningforfait voor dit deel op en heeft daarvoor hypotheekrenteaftrek.

“Zit je in een echtscheiding en wil je deskundige hulp? Neem dan contact met ons op.”

Wij helpen graag, ook bij lastige situaties
Zoals je ziet kan de hypotheek een heel lastig en ingewikkeld onderwerp zijn in geval van een echtscheiding. Zit je in die situatie en wil je deskundige hulp? Neem dan contact met ons op. We bekijken dan samen met je wat de mogelijkheden zijn, bij je eigen hypotheekverstrekker en zo nodig bij een andere.