Vorig jaar voerden zo’n twintig gemeenten een ‘zelfwoonplicht’ in voor nieuwbouw. Nu maken grote gemeenten haast met een verbod op het aankopen van bestaande woningen voor de verhuur. Gaat dat woningzoekenden helpen? En wat moet de particuliere belegger nu?

Opkoopbescherming ’tegen krapte en hoge prijzen’

In reactie op vragen van het Financieel Dagblad gaven Rotterdam, Eindhoven, Den Haag en Haarlem eerder deze maand aan dat zij uiterlijk begin volgend jaar een beleggersverbod willen instellen. Dit geldt voor bepaalde wijken waar particulieren of bedrijven geen panden in het goedkope of middensegment meer mogen kopen om door te verhuren. Ook bij andere grote gemeenten is er animo voor zo’n verbod. Er is hiervoor nog wel een akkoord nodig van de Eerste Kamer. Die behandelt de kwestie later dit jaar.

Gemeenten willen ingrijpen in de woningmarkt omdat op sommige plekken de leefbaarheid in het geding is. In dergelijke woningen worden vaak arbeidsmigranten of studenten gehuisvest. En dat geeft nogal eens overlast. Nu geldt er al een ‘verkamerverbod’ voor bepaalde straten in typische studentensteden. Gezien er toch al zo weinig aanbod is, houden woningwethouders ter plaatse deze koopwoningen liever beschikbaar voor gezinnen en starters.

Geen extra woningen

Hoogleraar woningmarkt Peter Boelhouwer van de TU Delft toonde zich in het Radio1 Journaal kritisch over de maatregel. Per saldo komen er geen woning bij, stelt hij. Voor koopstarters groeien de kansen, maar anderen zullen (nog) moeilijker aan een kamer of gezamenlijk huurhuis komen. Ook de Nederlandse Bank vreest slechts hogere prijzen in de vrije huursector. De oplossing ligt bij nieuwbouw en transformatie: het ombouwen bedrijfspanden naar woningen.

Hoewel het aantal vergunningen groeit, blijkt nieuwbouw steeds vaker onrendabel – vooral in stedelijke gebieden. Lokale overheden komen (veel) geld te kort om betaalbare woningen te kunnen (laten) ontwikkelen. O.a. door de extra kosten voor onteigening en sloop. Er is naar schatting € 13,7 miljard (!) rijkssubsidie nodig, anders dreigen zo’n 345.000 geplande woningen niet vóór 2030 van de grond komen.

Slecht nieuws voor particuliere beleggers?

Waar een (erg) lage rente op spaargeld nauwelijks wat op brengt, is (bij)lenen voor een tweede woning ‘goedkoop’, met een zekere huuropbrengst als gunstig perspectief. Zo kochten particuliere beleggers de afgelopen tien jaar een kwart van de beschikbare woningen op in de vier grote steden. Landelijk was dat 15%. In het kwartaal vóór de verhoging van de overdrachtsbelasting naar 8% kwamen zelfs vier van de tien woning in de Randstad in handen van beleggers.

Of, waar en wanneer een opkoopverbod gaat gelden, bepalen de individuele gemeentebesturen. Waar voor koopstarters kansen gloren, kunnen potentiële beleggers beter niet te lang wachten met hun investering. Speciaal voor de particulier bieden diverse geldverstrekkers een zogenaamde ‘verhuur-hypotheek’ aan. Verhuren via een ‘eigen-woninghypotheek’ is namelijk verboden en wordt strenger gecontroleerd. Overtredingen hebben ernstige gevolgen.

Verhuur je al een pand of heb je daarvoor belangstelling? Wij zijn altijd op de hoogte met de laatste ontwikkelingen en helpen je graag verstandige keuzes te maken.